Historia Parafii
Do ustanowienia parafii, konieczne były źródła, pozwalające na jej funkcjonowanie i utrzymanie księdza. Dlatego tak ważni byli ci, którzy materialnie zabezpieczali byt parafii. Pierwsze wzmianki o parafii mówią, że w aktach archidiakonatu brzeskiego zamieszczony był spis parafii katolickich z 1446 r., w którym wymieniona była m.in. parafia Horbów. Niestety brakuje innych dokumentów, potwierdzających istnienie wówczas kościoła i parafii.
Historia Parafii w Horbowie sięga XVI wieku. Z Horbowem związana jest postać Jana Horbowskiego. Był to ziemianin brzeski, który otrzymał od króla Aleksandra Jagiellończyka majątek Sieniewice w powiecie drohickim. Nadanie to potwierdził w 1516 r. król Zygmunt I Stary. Zachowały się dokumenty, potwierdzające ufundowanie przez Jana Horbowskiego w czerwcu 1516 r. kościoła i plebanii. Tradycja mówi, że do tego kościoła sprowadził obraz Matki Bożej Łaskawej, okrył go sukienką z litej, srebrnej materii, a głowę Matki Bożej i Dzieciątka przyozdobił pozłacanymi koronami. Do posługi wiernym sprowadził księdza. Poczynił też liczne zapisy na rzecz tegoż kościoła i plebanii. Jego potomkowie a po nich kolejni właściciele Horbowa zapisy te wypełniali. Tamten kościół już nie istnieje, zachował się tylko mocno zniszczony stary cmentarz. Na nim to wg ustnych przekazów miał być pochowany Jan Horbowski.
Nie wiemy, jak wyglądał ówczesny kościół. Należy przypuszczać, że był drewniany i solidnie zbudowany, skoro sto lat później, potomkowie Jana Horbowskiego wspominają o istnieniu tegoż kościoła, ale jednocześnie - braku księdza.
Kiedy w1589 roku biskup łucki, Bernard Maciejowski, podzielił diecezję na okręgi, parafia Horbów została włączona, jako jedna z dwunastu, do okręgu brzeskiego. Wskutek następnych podziałów, na początku XVII w. parafię Horbów przydzielono do, nowo wyodrębnionego, dekanatu janowskiego. Ustalony wówczas podział diecezji, przetrwał do drugiej połowy XVIII wieku i chociaż Horbów nie zawsze wymieniany był w dokumentacji, to wizytacja parafii w roku 1663 potwierdza jej istnienie.
Jak wynika z dokumentów tej wizytacji, wyposażenie kościoła jest bardzo skromne, a sama świątynia wymaga remontu. Kolejna wizytacja w 1667 roku potwierdza zły stan kościoła, który jest stary i wymaga gruntownego remontu, ale parafia jest biedna i sama nie może poradzić sobie z remontem świątyni, mimo że proboszcz zwracał się do kolatorów i patronów o pomoc. Można przypuszczać, że była to ta sama świątynia, której fundatorem był Jan Horbowski i, o której ostatecznym zniszczeniu podczas wojen szwedzkich, mówi tradycja.
W latach czterdziestych XVIII w. właściciel Horbowa, książę Hieronim Radziwiłł zamierza budować nowy kościół, ale jego położenie przy głównym trakcie sprawia, że jest on nieustannie uszkadzany i niszczony, zwłaszcza w czasie działań wojennych. Z opisu inwentarza sporządzonego w 1782 r. wynika, że kościół jest opuszczony i potrzebuje naprawy, a kolejna wizytacja potwierdza zły stan kościoła i konieczność gruntownego remontu. Następna wizytacja w roku 1811 wykazuje że „kościół parafialny we wsi Horbów eleganckiej formy, z drzewa zbudowany, chyli się ku upadkowi”.
W roku 1812 wojska rosyjskie, podążające za, cofającą się spod Moskwy, armią Napoleona, dokonały ostatecznych zniszczeń i kościół nie nadawał się już do użytkowania. Nabożeństwa odprawiane były wówczas w znajdującej się nieopodal, cerkwi unickiej, a później – po roku 1855 – w małym domku, znajdującym się w ogrodzie proboszczowskim, a używanym do składania zboża i zamienionym na kaplicę. Parafia, licząca 291 osób,istniała do roku 1849.
W latach sześćdziesiątych dziewiętnastego wieku dobra Horbów stają się majoratem. Nowy posiadacz, carski generał Nirod, wprawdzie tu nie mieszkał, ale nie życzył sobie, by w obrębie folwarku był kościół i cmentarz. Z jego polecenia została rozebrana plebania, a materiał zabrany. 20.10.1866 roku Rada Administracyjna Królestwa Polskiego skasowała starożytną parafię Horbów i przyłączyła ją do parafii Piszczac, a po jej likwidacji – do Białej Podlaskiej. Dane statystyczne z lat 1896-1907 podają, że liczba katolików z parafii Horbów, w okresie przynależności do Białej, wynosiła ponad 1500 dusz. Tak więc katolicy horbowscy, wchodząc w nowy, XX wiek, nie mieli swojego kościoła, proboszcza ani cmentarza.
Początki parafii XX wiek
Początek XX wieku nie przyniósł większych zmian dla horbowskich parafian. Tereny te znajdowały się w dalszym ciągu pod zaborem rosyjskim, a tutejsi katolicy nie mieli swojej świątyni ani kapłana.
Podobna sytuacja była w parafii Piszczac, do której horbowska parafia kiedyś była przyłączona, ale ta - po ogłoszeniu w 1905 r. carskiego ukazu o tolerancji, już w rok później dokonała poświęcenia nowej świątyni. Wznowienie parafii Piszczac nastąpiło 1.06.1919 roku i wsie, należące do dawnej parafii Horbów, zostały do niej przyłączone.
W Horbowie, natomiast, stała, nieczynna od czasów I wojny, cerkiew prawosławna, która została wzniesiona na miejscu dawnej cerkwi unickiej. Katolicy horbowscy przez dwa lata starali się o przekazanie jej na świątynię katolicką. Dopiero interwencja nowo wybranego posła Stanisława Łobacza (bardzo prześladowanego w czasach unii), okazała się skuteczna. Pismem Nr. 4705 z dnia 26.06.1923r., Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wyraziło zgodę na przekazanie byłej cerkwi prawosławnej katolikom. Poświęcenie kościoła i nadanie mu tytułu kanonicznego „Przemienienia Pańskiego” odbyło się 23.09.1923 roku.
Po otrzymaniu świątyni kontynuowano starania o przywrócenie parafii w Horbowie, gdyż wierni nadal należeli do parafii w Piszczacu, zaś w obu świątyniach posługę pełnił tamtejszy proboszcz. Starania ludności zakończyły się sukcesem i Dekretem Nr 3284 z dnia 17.09.1924 r., biskup siedlecki erygował parafię Horbów. W jej skład weszły wsie: Horbów, Lachówka Duża i Mała, Ukaźna, Zalesie, kol. Horbów, folwark Zalesie, Husinka i Koczukówka. Jesienią, tegoż roku, mieszkańcy Kłody Dużej, przypisani nadal parafii Piszczac, zwrócili się z prośbą do Kurii o przyłączenie ich do parafii Horbów i taką zgodę otrzymali. W październiku 1924r. do parafii Horbów przybył pierwszy, po kilkudziesięciu, latach proboszcz ks. Józef Urbański. Rok później odłączono od parafii Husinkę i Koczukówkę. Parafia została zorganizowana.
Kościół horbowski
Obecny kościół został wzniesiony jako cerkiew prawosławna, na miejscu dawnej cerkwi unickiej. Budowę rozpoczęto w 1904, a zakończono w 1908 roku. Poświęcenia dokonał prawosławny biskup chełmski - Eulogiusz 17 sierpnia 1908 r. Świątynię wzniesiono ze środków państwowych, ale liczną robociznę wykonywała miejscowa ludność. Tradycja mówi o dwóch faktach związanych z budową. Po pierwsze - świątynię, jak na owe czasy, wzniesiono bardzo szybko i sprawnie. Ponieważ nie zdarzył się przy tym żaden wypadek, a nawet nikt się nie skaleczył, wierzono, że świątynia będzie kiedyś kościołem. Po drugie - kiedy świątynia była gotowa, ktoś zarzucił księdzu Teodorowi Gerbaczewskiemu, ówczesnemu proboszczowi parafii prawosławnej i budowniczemu cerkwi, że nie podobna jest do typowej cerkwi, a raczej do kościoła. Wówczas ksiądz miał odpowiedzieć: „bo to będzie kiedyś kościół”.
W XX wieku w parafii Horbów pracowali księża:
Józef Urbański 1924 - 31
Wacław Lachowicz 1931 -
Teodor Ryłło 1931 - 32
Marian Jabłoński 1932 - 42
Stanisław Grodowski 1942 - 43
Franciszek Zapadka 1943 - 44
Jan Gawino 1944 - 45
Stanisław Gajowniczek 1945 - 47
Marian Podstawka 1947 - 64
Stanisław Borysiak 1964 - 73
Zdzisław Zielonka 1973 - 82
Janusz Grodek 1982 - 85
Michał Rozwadowski 1985 - 91
Antoni Jastrzębski 1991 - 2000
Roman Sawczuk 2000 - 2010
Józef Nikoniuk 2010-
Podejmując posługę kapłańską w Horbowie, każdy z proboszczów, oprócz pracy duszpasterskiej, w miarę swoich własnych sił i możliwości parafian, dbał o utrzymanie świątyni i jej wystrój.
Ksiądz Józef Urbański – od 1924 r. proboszcz wznowionej i już samodzielnej parafii Horbów. Remontował i wyposażał kościół, organizował nauczanie religii w szkołach, przygotowywał do sakramentów, kompletował biblioteczkę parafialną, prenumerował prasę, współpracował z kółkiem rolniczym i ze stowarzyszeniami młodzieży. Z Horbowa odszedł w 1931 roku.
Ksiądz Marian Jabłoński – proboszcz od lutego 1932 r. Rozpoczął szerzenie i umacnianie kultu Matki Bożej Łaskawej, rozpoczął budowę domu parafialnego na potrzeby Akcji Katolickiej. Odszedł w 1942 r.
Ksiądz Stanisław Gajowniczek – od 1945 r. proboszcz parafii Horbów i administrator parafii Woskrzenice. Oprócz sprawowania posługi kapłańskiej, z zamiłowaniem prowadził parafialne gospodarstwo rolne, był kapelanem Domu Pomocy Społecznej „Caritas”. Odszedł w 1947 r.
Ksiądz Marian Podstawka – proboszcz parafii Horbów, a w latach 1948 - 1958 również administrator parafii Woskrzenice. Wzorowo prowadził parafialne gospodarstwo, wybudował budynki inwentarskie, w kościele zlecił namalowanie trzech obrazów: dwóch w prezbiterium i jednego - na frontowej ścianie nawy głównej, rozpoczął wymianę pokrycia dachowego, przygotował kościół do elektryfikacji, zadbał o ogrodzenie cmentarza. Odszedł w 1964 r.
Ksiądz Stanisław Borysiak – proboszcz od 1964 r. Zorganizował salkę katechetyczną w Zalesiu, organizował uczniom pielgrzymki do Częstochowy, szerzył kult Matki Boskiej, propagował modlitwę różańcową, kontynuował prace elektryfikacyjne, odnowił ołtarze, odmalował wnętrze kościoła, zlecił wykonanie zwykłych ławek, chrzcielnicy i tabernakulum, zalesił słabsze grunty parafialne. Odszedł w 1974 r., aby rozpocząć posługę misyjną w Brazylii.
Ksiądz Zdzisław Zielonka – proboszcz od 1973 r. Zorganizował ogrzewanie kościoła, zakupił: posadzkę z terakoty, dwa dywany, elektryczne organy; odnowił 15 starych krzyży na terenie parafii i postawił 19 nowych, zakupił nowy Grób Boży, zakupił 3 komplety dębowych drzwi, wybudował dzwonnicę i zakupił dzwony, wyposażył kościół w nowe dębowe ławki, doprowadził do plebanii wodę, założył centralne ogrzewanie, wyremontował i odmalował plebanię. Odszedł w 1982 roku.
Ksiądz Janusz Grodek – proboszcz od 1982 r. Zakupił blachę na pokrycie wieży kościelnej, wyremontował wieżę i usunął z niej pocerkiewną kopułę, odmalował kościół na zewnątrz, wybudował kaplicę w Zalesiu. Odszedł w 1985 roku.
Ksiądz Michał Rozwadowski – proboszcz od roku 1985. Porządkował cmentarz i teren wokół kościoła, odmalował ogrodzenie cmentarza przykościelnego, wymienił rynny na świątyni i na plebanii, odnowił stare krzyże misyjne i postawił nowe: na cmentarzu przykościelnym i w kolonii Horbów. Odszedł w 1991 roku.
Ksiądz Antoni Jastrzębski – proboszcz od 1991r. Pomalował kościół na zewnątrz, odnowił ołtarz główny w zakresie malowania i złocenia, odnowił figury szopki bożonarodzeniowej, rozpoczął remont ściany frontowej prezbiterium, doprowadził do plebanii linię telefoniczną i wodociąg, przeprowadził remont sali parafialnej. Odszedł w 2000 roku.
Ksiądz Roman Sawczuk – proboszcz od 2000 roku. Szerzył kult Matki Bożej, nazywając Ją Niebieską Lekarką; wprowadził cośrodową nowennę do Matki Bożej Łaskawej i comiesięczną procesję różańcową od maja do października, odnowił stacje Drogi Krzyżowej, poddał renowacji obraz Matki Bożej Łaskawej, radykalnie zmienił ustawienie ołtarzy i zlecił ich konserwację i złocenie, ściany wyłożył boazerią z modrzewia syberyjskiego. Odszedł w 2010 roku.
Ksiądz Józef Nikoniuk – proboszcz od 2010 roku. Kontynuuje kult Matki Bożej odprawiając środową nowennę i comiesięczne nabożeństwo fatimskie, sprowadził do parafii relikwie Męczenników Podlaskich, na cmentarzu postawił krzyż i wykonał alejki z kostki, wyposażył wejście główne i boczne do świątyni w kamienne schody i podjazd dla niepełnosprawnych, wykonał parkingi: przy kościele i przy cmentarzu, kontynuuje renowację elewacji wewnętrznej, dokonuje naprawy i odnowy elewacji zewnętrznej, gruntownie wyremontował wieżę w zakresie wymiany spróchniałych elementów drewnianych i wymiany blachy na miedzianą. Utworzył chór, który śpiewem uświetnia ważne święta kościelne. Wprowadził przygotowanie duchowe do Jubileuszu poprzez comiesięczną adorację Najświętszego Sakramentu, w każdą drugą niedzielę miesiąca. W styczniu 2016 r. dzięki staraniom ks. proboszcza, biskup diecezji siedleckiej Kazimierz Gurda przekazał Parafii Przemienienia Pańskiego w Horbowie relikwie Błogosławionych Męczenników Podlaskich. W dniu 23 stycznia 2016 r. rozpoczęliśmy Nowennę do Błogosławionych Męczenników Podlaskich, którą będziemy odmawiać 23 dnia każdego miesiąca.
Trwające obecnie prace i zaplanowane inne, mają być ukończone przed uroczystymi obchodami Jubileuszu 500- lecia obecności Matki Bożej i Parafii w Horbowie, czyli przed 8 maja 2016 roku.